sunnudagur, nóvember 09, 2008

Peningafræðsla

Eftirfarandi pistil skrifaði ég í Fréttablaðið fyrir tæpum tveimur árum. Þarna er ég eitthvað að velta fyrir mér peningum og fræðslu í kringum þá. Var líka að velta þessu fyrir mér áðan... Hvort menntamálaráðuneytið væri farið af stað með einhverskonar kreppufræðslu fyrir skólakrakka...og um leið...einfalda fjármálakennslu. En einhvernveginn efast ég um það, sem er frekar trist...

Peningafræðsla fyrir sex ára og upp úr

MHG lærði sjálf að fara með peninga

"Einhverntíma las ég að John D. Rockefeller hefði snemma kennt börnum sínum að fara með peninga. Hann gaf þeim ákveðinn aur á viku og lét þau spara hluta en nota hinn helminginn eftir eigin ósk. Það sem þau notuðu, skráðu þau sérstaklega í bókhald og bókhaldið var geymt á snyrtilegum stað uppi í hillu í barnaherberginu. Rockefeller var ófeiminn að ræða um peninga við börnin sín enda sérfróður um fyrirbærið og framkvæmdirnar sem liggja að baki því að þeir verða til.
Ég vildi svei mér þá að einhver hefði kennt mér þessa hluti þegar ég var krakki. Ég fékk bara vasapeninga og þeir gufuðu samdægurs upp. Eftir því sem ég varð eldri náði ég þó ágætis stjórn á þessu öllu saman, en það hefði sannarlega sparað mér tíma hefði ég lært grundvallaratriði fjármála á sama tíma og ég lærði að leggja saman tvo og tvo.
Mín vegna hefði peningafræðslan mátt byrja í sex ára bekk og verða flókari með árunum. Peningar eru nefnilega svo ótrúlega stór þáttur í tilveru okkar, en líkt og kynlíf (sem er það víst líka) eru þeir einnig undarlegt tabú. Fólk vill ekki segja hvað það hefur í laun, það talar ekki um hvað það skuldar mikið... helst talar fólk um peninga ef þeir eru ekki til. Tuðar um að það vanti meiri pening til að borga hitt og þetta en gerir samt lítið til að afla þeirra.
Peningar hafa ákveðin lögmál og allt hefur verðgildi, en samt er eins og þetta tvennt sé fyrir mörgum dulkóðaður kabbalatexti sem ómögulegt er að botna í.
Við Íslendingar virðumst hafa voðalega gaman af peningum. Við viljum selja ál og borga bankastrákum brjálaðar upphæðir fyrir að mæta í vinnuna og vinnusemi... já hún telst sko heldur betur til dyggða hérlendis. Peningar eru eitthvað sem fólk tekur mark á og því spyr ég aftur... Hvers vegna er framtíð Íslands ekki frædd betur um hvernig peningar virka og hvað þeir gera? Slík menntun getur bara skilað hagnaði."